.png)
Wol is een op en top natuurlijke grondstof, en daarom hoeft het niet mooier gemaakt te worden dan dat het al is. Het wol is veelal afkomstig van wol schapen, en niet van vleesschapen want die worden gehouden om te kunnen slachten voor het vlees. Het wol van een wol schaap groeit iedere keer gewoon weer aan. Wist u wel dat er jaarlijks over de hele wereld zo'n 3 miljard ton wol wordt geproduceerd?
Wol moet eerst worden geklaard voordat het spinnenwiel gaat draaien
Als de balen wol moeten worden verwerkt, dan moet het eerst worden geklaard voordat u kunt gaan spinnen op het spinnenwiel. Dan worden de vezels van de wol machinaal of met een kam ontward met een stalen punt. De wolprijs is tegenwoordig gelukkig op zo'n peil dat er nog wat aan te verdienen valt, maar nog niet zo lang geleden moest er haast geld op worden toegelegd.
Nederlandse merk Scheepjeswol
De wolindustrie is allang uit Nederland verdwenen. Maar oudere mensen kennen vast nog wel het oeroude Nederlandse merk Scheepjeswol wat het hier toch nog lang heeft volgehouden. Scheepjeswol wordt nu gemaakt in Duitsland, Italië en nog enkele landen, maar het wordt nog steeds aangestuurd door het Nederlandse Tynaarlo. Deze wol is afkomstig uit Nieuw-Zeeland, Australië, Azië en van een aantal landen in Europa.
De kwaliteit van wol hangt af van diverse criteria, zoals de buigzaamheid, de zachtheid en het aantal golvingen per centimeter. Elke toepassing heeft zijn eigen kwaliteitseisen. Een zijdezacht babyhemdje, een duur maatpak of een slijtvast tapijt vraagt ieder om zijn eigen wol soort.
Het jeukpunt van wol
De allerfijnste wol komt van het merinoschaap. Dit is vanaf 10 micron. Andere wolsoorten houden als bovengrens 19 micron of 28 micron als omslagpunt aan. Het omslagpunt staat beter bekend als jeukpunt. De buitenvacht van een shetlandschaap kan wel 40 micron dik zijn. Hier werden vroeger dan ook echt (col)truien van gemaakt. Dan kunt u zich vast wel voorstellen hoeveel die mensen vroeger hebben gejeukt. Gelukkig wordt tegenwoordig het type wol beter afgestemd op het gebruik. Hierbij kan ik u als tip meegeven dat als een wollen kledingstuk niet lekker aanvoelt in de kledingwinkel, koop het dan niet, want u krijgt er naderhand spijt van.
Dunne vezels prikken niet, dikke(re) vezels wel
Schapensoorten die leven in koude gebieden hebben een dikke vacht, en schapen die vertoeven in warmere oorden hebben logischerwijs een dunnere vacht. En hoe dikker de wolvezel is, des te stugger deze aanvoelt. De schubachtige buitenlaag van de wolvezel zorgt voor die vreselijke irritante jeuk. Deze weerhaakjes worden steeds vervelender des te dikker ze zijn. Alle wol prikt dus niet, want de dunne vezels prikken dus helemaal niet.
Wol kan ook afkomstig zijn van andere diersoorten
Wol is niet altijd afkomstig van schapen. Zo komt angorawol van het angorakonijn, alcapa is kameelhaar van een lamasoort uit de Andes en camel, mohair komt van de angorageit en Kashmere (kasjmir) is ook geitenwol, maar dan zeer exclusief. Deze vacht is namelijk uiterst dun en erg soepel en komt uit de ondervacht van deze geit. Deze wolsoort is erg prijzig en wordt daarom vaak gemengd met schapenwol.
Mengverhouding staat op het etiket
Op etiketten van wolproducten valt af te lezen wat de mengverhouding is met andere garens. 100 procent Shetland zegt natuurlijk genoeg, maar bijvoorbeeld 53 procent Kashmere, 47 procent Merino geeft goed de verhouding aan van de verschillende garens. De aanduiding "Zuiver scheerwol" is een kwaliteitsgarantie dat dit wol komt van gezonde, levende schapen. En lamswol is hele zachte babywol en is het resultaat van een eerste scheerbeurt als het lam zo'n 2 jaar oud is.
Merinoschaap
Het exclusieve merinoschaap kwam vroeger alleen maar voor in Spanje, maar was ongeveer vanaf het jaar 1810 ook aanwezig in Australië, maar ook hier in Nederland. Vanaf toen zou de kwaliteit van deze wol ook verbeteren, want onze lokale schapen gingen kruizen met deze merinoschapen. Al lopen er vanaf 2005 nu ook weer kuddes echte merino's rond hier in Nederland, al is dit wel een bijzonderheid.
Het scheren van een merinoschaap neemt veel meer tijd in beslag dan een "gewoon" schaap, namelijk zo'n 3 schapen per uur. Ter vergelijking, er kunnen wel 10 Texelaars worden gescheerd in een uur. Dat komt omdat het wol van een Texelaar veel groffer is, maar de dichtheid is veel minder dan een vacht van een merinoschaap.
Wasvoorschriften voor wol
Wollen kledingstukken worden normaal gesproken niet met de hand gewassen. Voorbehandelde "Super wash wol" kan gerust in de wasmachine. "Super wash wol" staat vaak op bollen wol en staat soms ook op het label van een trui. U kunt wol beter ook niet laten weken in een emmertje sop, tenzij u graag een viltachtig effect wilt hebben.
Absorptievermogen wol
Wist u wel dat wol van alle natuurlijke vezels het grootste absorptievermogen heeft. Dit maakt wol tot een uitstekende antitranspirant, en daardoor neemt het alle vocht (zweet) makkelijk op, maar ademt het ook weer uit. Daardoor zijn wollen kledingstukken prima te dragen bij warmte en bij kou, vanwege zijn natuurlijke ventilerende werking. Denk hierbij maar eens aan een wollen dekbed dat in de zomer maar ook in de winter prima dienst kan doen.