Neusapen zijn vernoemd naar de Nederlanders vanwege hun blonde haar, grote neus en dikke buik. Alleen de mannetjes hebben zo'n grote neus. Men denkt dat alleen mannetjes een grote neus hebben door seksuele selectie. Vrouwtjes willen paren met mannetjes die de trotse bezitter zijn van een hele grote neus, waardoor deze apen de kans krijgen om hun genen door te geven. Neusapen lopen rond in het woud van Borneo en helaas worden ze met uitsterven bedreigd. Helaas wordt hun habitat steeds kleiner door de houtkap en de populatie neusapen wordt dan ook steeds kleiner. Ze hebben een grote uitstekende neus (augurkvormige kokkerd) die naar beneden hangt en daaraan hebben ze hun naam te danken. Deze opvallende neus is zo'n 15 centimeter lang. De vrouwtjes vallen op de neusaap die de langste neus heeft. Behalve hun opvallende neus kun je ze ook herkennen aan zijn lange staart, bolle buik en zwemvliezen tussen de tenen. Ze leven vaak in de directe nabijheid van water en dan vooral in de mangrovebossen aan de kust, maar soms zie je ze ook wel in moeras- en rivierbossen verder landinwaarts.
![](https://static.wixstatic.com/media/788ca5_a726a33da9204fc28218fab0f6363ad8~mv2.jpg/v1/fill/w_315,h_160,al_c,q_80,enc_auto/788ca5_a726a33da9204fc28218fab0f6363ad8~mv2.jpg)
Neusapen verdedigen hun groep fel tegen indringers. Tijdens het schreeuwen (toeterend gebrul) staat hun neus dan ook recht vooruit, terwijl hun neus normaal gesproken naar beneden hangt. Waarschijnlijk versterkt de neus ook het geluid. Ondanks dat ze op land leven zijn het ook uitstekende zwemmers, want er zijn zelfs neusapen aangetroffen die kilometers uit de kust in de zee aan het zwemmen waren. Dat is echter niet verwonderlijk, want met die vliezen tussen hun tenen kunnen ze uitstekend zwemmen. Mannetjes zijn beduidend zwaarder dan vrouwtjes, want de mannetjes wegen gemiddeld zo'n 20 kilo en de vrouwtjes ongeveer 9,5 kilo.
Ze leven in groepen van 10 tot 30 apen, maar het komt wel regelmatig voor dat ze overlopen naar een andere groep. Zo'n "lidmaatschap" is dus niet altijd voor het leven. Hun woongebied (territorium) kan tot wel 130 hectare beslaan. Deze groepen hebben allerlei samenstellingen, zo kunnen er ook groepen neusapen zijn met enkel en alleen vrijgezelle mannetjes.
Het zijn vegetariërs en ze kunnen hun voedsel herkauwen. Vermoedelijk komt dat omdat ze dan meer kunnen eten. Ze eten alleen bloemen, bladeren en vruchten, maar vooral de jonge groene bladeren van mangrovebomen vinden gretig aftrek. Ze kunnen ook giftige bladeren eten door hun speciale maag-darm-stelsel. Naast bladeren eet hij ook niet te zoete vruchten, maar die zoektocht in het bos naar dit voedsel is niet altijd even makkelijk. Ze hebben een gezonde dikke buik, omdat al die bladeren moeten worden verteerd en daarom hebben ze een hele grote maag met een extra lange darm.
Tijdens de paartijd zullen bronstige vrouwtjes hun lippen tuiten als ze contact maken met een mannetje. Tijdens het oogcontact schudt ze ook met haar hoofd en het mannetje pruilt. Als ze het juiste mannetje gevonden heeft dan gaan ze paren. Na een draagtijd van ongeveer zes maanden zullen de jongen worden geboren. In het wild worden ze ongeveer 15 jaar oud en in gevangenschap (dierentuin) kunnen ze wel 20 tot 25 jaar oud worden. Maar door zijn gespecialiseerde dieet is het een lastige opgave om ze in gevangenschap te houden.