.png)
Er zijn vele soorten muizen maar de huismuis is de meest bekende en de meest verspreide muis. Het zijn wilde zoogdieren, maar ze kunnen eenvoudig tam worden gemaakt. Huismuizen moeten niet verward worden met andere soorten zoals de bosmuis, de dikstaartmuis, de dwergmuis of de Afrikaanse bergmuis. Wilde huismuizen zijn altijd bruin van kleur, met een iets lichtere onderkant en ze worden ook wel grijze muis of gewone muis genoemd. Ze worden ook verkocht in de dierenwinkel, maar dan kunnen ze verschillende kleuren hebben. Huismuizen zijn vooral 's nachts actief want het zijn nachtdieren. Het zijn ook erg goede klimmers, zelfs zo goed dat ze ook over muren (ruwe oppervlaktes) kunnen klimmen. Ze kunnen tot 30 centimeter ver springen en zwemmen liever niet. Ze kunnen ongeveer 30 maanden oud worden, maar in het wild halen ze dat vaak niet als ze worden gepakt door hun natuurlijke vijanden, zoals uilen, vossen, de huiskat, roofvogels en marterachtigen zoals de hermelijn of de wezel. Gemiddeld worden ze dan ook ongeveer een jaar oud. Binnenshuis bij de mens in de buurt hebben ze hier veel minder last van en ze zitten vaak boven de plafonds. Ze zijn slank gebouwd, hebben een spitse kop en grote oren. En ze maken vooral piepende geluiden.
Muizen vind je vaak in de buurt van de mens in gebouwen en huizen, maar ze zijn ook veelvuldig aanwezig in de nabije omgeving van de mens op de akkers of elders in de natuur. In het najaar trekken ze dan naar gebouwen. Ze komen vrijwel overal ter wereld voor tot een hoogte van 2700 meter. Hun voornaamste zintuig is hun neus en is dan ook uitstekend ontwikkeld. Niet zelden zijn muizen rust verstorend en dan worden er muizenvallen, muizengif of wordt er zelfs een ongediertebestrijder ingeschakeld. Muizen kunnen zich namelijk heel snel voortplanten en voordat je het door hebt zit je met een muizenplaag. Ze kunnen zich namelijk het hele jaar door voortplanten en de jongen zijn na een paar weken ook al weer geslachtsrijp. Een vrouwtje kan wel vijf tot tien keer per jaar jongen werpen. Per worp worden er drie tot twaalf jongen geboren en aan het begin zijn ze nog doof, kaal en blind. De draagtijd ligt tussen 19 en 21 dagen. Muizen hebben een uniek systeem ter voorkoming van inteelt, want ze kunnen hun eigen familie herkennen aan de geur van bepaalde eiwitten in de urine. De huismuis leeft dan ook in familiegroepen.
De huismuis is vooral in de nachtelijke uren actief, met een duidelijke piek in de schemering. Als er maar weinig voedsel is, dan zijn ze ook vaker overdag actief. Ze kunnen ook erg goed knagen. Als er onraad dreigt dan gaan ze op hun achterpootjes staan. Dit geldt ook als ze op verkenning pad gaan.
Huismuizen zijn alleseters en eten dus vrijwel alles, dus niet alleen maar kaas! Ze zijn ondermeer gek op peulvruchten, granen, noten, boter, spek en vet. Ze eten ongeveer 3 tot 5 gram voedsel per dag. Het zijn voornamelijk zaadeters, maar soms eten ze ook aas en insecten. Omdat ze geen blaas hebben zie je overal sporen van urine. Verder poepen ze ook heel wat af. Per dag produceren ze gemiddeld 60 tot 80 keutels. Ze kunnen ook wel degelijk voedselvergiftiging veroorzaken als hun plas en poep op of in ons eten terechtkomt.