Eb en vloed

Het getijde of het getij treedt op onder invloed van de aantrekkingskracht van de maan en in mindere mate de zon. Hoe dit precies werkt wordt u duidelijk aan de hand van dit artikel.

Zwaartekracht

De zwaartekracht van de maan en in mindere mate ook de zon zorgen voor een verticale waterbeweging. Dit zorgt voor eb en vloed omdat dit verschijnsel zorgt voor een wisselende waterstand. Er treedt ook een horizontale waterbeweging op en dit wordt de getijstroom genoemd. Echter kan er door de verschillende landmassa's, hoe groot en diep dit water is, en de afstand tot de evenaar, en de kracht van het getij ook een dubbeldaags getij optreden of een gemengd getij, helemaal geen getij of een enkeldaags getij.

Springtij en doodtij

Het getij kan ook worden beïnvloed door harde wind en de luchtdruk en andere weersinvloeden. Het kan een springtij tot gevolg hebben. Soms wordt er ook voor gewaarschuwd want het kan gevaarlijke situaties opleveren. Het water stroomt dan sneller en komt hoger het land op wat natuurlijk een gevaar kan vormen voor de mensheid. Vooral de noordwestenwind en de zuidwesterwind zijn berucht gebleken. Ook wordt er wel eens gesproken over doodtij. Dat verschijnsel treedt op als de zon en de maan haaks op elkaar staan. Dan wordt er namelijk aan twee kanten aan het water in de zeeën getrokken met een doodtij tot gevolg. Het stijgen van water wordt vloed genoemd. Deze maximale waterhoogte wordt hoogtij of hoogwater genoemd. Als het water daalt dan is het eb. Het laagste waterniveau wordt aangeduid met laagtij of laagwater. Het is niet voor te stellen maar de Fundybaai in Canada heeft met maar liefst 16 meter verschil tussen eb en vloed het grootste getijdenverschil ter wereld.

Gemeenschappelijk zwaartepunt

De aarde is ongeveer 81 keer zo zwaar als de maan. De maan draait om de aarde vanwege de zwaartekracht van de aarde. De aarde en de maan draaien beide om een gemeenschappelijk zwaartepunt maar omdat de aarde veel zwaarder is zit dit zwaartepunt veel dichter bij de aarde. De gemiddelde afstand tussen de aarde en de maan is 384.401 kilometer. Het zwaartepunt ligt dan op 4730 kilometer van de kern van de aarde omdat de aarde namelijk 81 keer zwaarder is en dus ook 81 keer krachtiger is dan de maan. Dit zwaartepunt ligt nog binnen het aardoppervlak. Als de maan 1 omwenteling maakt dan maakt de aarde een klein rondje om een punt op de aarde. Het effect van de maan is sterker als hij zichtbaar is dan in de kern van de aarde of aan de andere kant van de aarde waar de maan dan niet zichtbaar is. Alles draait om aantrekkingskracht en om de aardrotatie. De aarde en de maan staan relatief dicht bij elkaar maar kunnen niet op elkaar botsen dankzij centrifugaal krachten. Deze centrifugaal krachten hebben ook effect op deze zwaartekrachten. Deze krachten zijn ook van toepassing bij de zon maar die staat veel verder weg en heeft dus minder invloed op de getijden. De invloed van de zon op het getij is ongeveer 45 % van die van de maan en is dus veel beperkter.

Simpel gezegd

En nu dan de makkelijke uitvoering. De aarde , zon en maan werken als magneten op elkaar in. De maan trekt in feite dus het water naar zich toe wat eb veroorzaakt. Maar de aarde draait immers ronden daardoor trekt de maan steeds weer een ander stukje aarde aan. Als het water niet wordt aangetrokken wordt het vanzelfsprekend vloed.

2 maal daags plus 50 minuten

De aarde draait sneller om zijn as dan de tijd die de maan nodig heeft om eenmaal om de aarde te draaien. Daarom duurt het ongeveer 12 uur en 25 minuten voor eenmaal eb en eenmaal vloed. Tweemaal eb en vloed duurt dus een dag plus 50 minuten omdat de aarde dan nog een beetje verder moet draaien voordat de maan weer precies op hetzelfde punt is terechtgekomen.