De Papegaaivis (Scaridae)

Er zijn zo'n 80 verschillende soorten papegaaivissen en het is niet een bedreigde diersoort. Ze danken hun naam aan hun bek die op een papegaaiensnavel lijkt. Hun tanden zijn net platen die een bek vormen waardoor ze een papegaaiachtig uiterlijk hebben. Deze sterke bek is uitgerust met een extra scharnierend bot om een hefboomwerking te verkrijgen. Papegaaivissen worden tot 1 meter lang en zijn zeer bont gekleurd. Jonge papegaaivissen zijn in de beginfase meestal bruin of groen gekleurd en als ze eenmaal volwassen zijn geworden dan krijgen ze een bonter palet aan kleuren. Verder is het een sociale diersoort die in scholen in koraalriffen leeft.

Het zijn absoluut geen gevaarlijke vissen al zien ze er wellicht wel gevaarlijk uit. Het is slechts een koraaleter of planteneter. Ze vermalen koraal tot koraaleter of planteneter. Ze vermalen koraal tot fijn zand. De onverteerbare delen verlaten het lichaam in de vorm van zand. Ze kunnen wel 20 jaar oud worden, zonder dat ze hun tanden verslijten. Door al zijn gekauw levert de papegaaivis in sommige gebieden meer zand dan alle andere natuurlijke processen. Er wordt geschat dat deze prachtige vissen wel zo'n 90 kilo zand per jaar kunnen leveren. De papegaaivis wordt dan ook weleens een zwemmende zandfabriek genoemd. Dit geluid is hoorbaar wanneer ze malen en ze zijn overdag actief in het rif en hierdoor ontstaan de karakteristieke witte stranden. Deze witte stranden ontstaan door vermalen onverteerbare kalkskeletten en deze uitwerpselen vallen als wit zand naar de bodem.

Papegaaivissen leven in het Caraïbisch gebied en is een grazer van het rif en schraapt algen van het koraal en op deze manier blijven de koraalriffen in leven en gezond. Het is dan ook een echte koraalrifvis. Ze kunnen zich heel goed manoeuvreren tussen het koraal dankzij hun smal en hoog lichaam met grote brede vinnen. Maar bij dreigend gevaar kan deze rustige zwemmer snel wegschieten tussen de spleten van het koraal. Dat is vaak maar een korte sprint, want het rif heeft natuurlijk her en der schuilplaatsen.

Papegaaivissen zijn er in de kleuren rood, groen, geel, blauw, grijs, bruin, zwart of in een combinatie van deze kleuren. Ze zijn er ook in de variatie van bicolor, gestreept, gevlekt en mozaïek ontwerpen. Er zijn ook soorten papegaaivissen die kunnen verkleuren als ze volwassen zijn.

Vrouwelijke papegaaivissen kunnen van geslacht veranderen. Bij veel diersoorten zijn zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen aanwezig, zo ook bij de papegaaivis. Papegaaivissen zwemmen rond in scholen met een aantal vrouwtjes met een mannetje voor gewasbescherming en bemesting. De vrouwtjes hebben de mogelijkheid om te transformeren tot mannetjes als het mannetje er niet meer is en dat kan ze de bemesting van de eieren overnemen.

Jonge papegaaivissen beschermen zich op een hele speciale manier. Ze verschuilen zich 's nachts tussen de koraaltakken of ergens anders op de zandbodem en als hij eenmaal een geschikte plek heeft gevonden dan scheidt hij door een speciale klier een soort van slijm af, waarmee hij om zich heen een soort van doorzichtige cocon vormt, waardoor hij door zeeroofdieren niet kan worden gepakt. Jagers kunnen hem dan namelijk niet ruiken, want hun reukorgaan is 's nachts een van de belangrijkste wapens om vissen op te kunnen sporen. Als papegaaivissen volwassen zijn geworden dan vertonen ze dit gedrag niet meer.