top of page

De berk (Betula)

Foto van schrijver: BertovdBijBertovdBij

Bijgewerkt op: 29 jan

De berk is een loofboom en je kunt hem heel makkelijk herkennen aan zijn karakteristieke grijze/witte dunne stam en het is de enige boom die zelfs ook voorkomt op IJsland en Groenland (in het noorden van de poolcirkel). Ze kunnen maximaal zo'n 80 jaar oud worden. Je kunt ze vrijwel overal tegenkomen op het noordelijk halfrond, maar in het hoge noorden, tegen de boomgrens, kan de boom zich niet meer overeind houden en verandert dan in een soort van struik. Zo is ondermeer de dwergberk ontstaan die je ook veel ziet in de toendra. Berken zijn winterhard, dus dat houdt in dat ze in de herfst geen bladeren laten vallen. Deze boom heeft een veernervig driehoekig/eirond enkelvoudig blad en heeft opgaande of afhangende takken. Deze prachtige boom wordt ook wel "de Vrouwe van het woud" of "de witte Vrouwe met de groene sluier" genoemd. Mensen met hooikoorts zullen de berk (en andere bloeiers) echter minder waarderen om zijn berkenpollen. Voor meer informatie verwijs ik u graag door naar onderstaande link betreffende de pollenkalender.



Naarmate de berk ouder wordt zullen er steeds meer scheuren in de schors komen en hebben dan een karakteristieke diep begroefde schors. De witte schors zit dan alleen nog aan de takken in de kroon van de boom. Een berk kan dus overleven in een gematigd klimaat en houden ook wel van een droge ondergrond, maar ze groeien wel beter op een voedselrijke en vochthoudende ondergrond.



Een berk moet alleen worden gesnoeid tijdens het groeiseizoen in het voorjaar als de boom vol in het blad staat, want anders gaat de boom sapbloeden. Deze sapstroom stroomt dan uit deze wonden en daardoor kan de boom verzwakken. Jonge berken herstellen hier beter van dan oudere bomen en krijgen dan van die rare inzittende plekken op de stam. De ruwe berk (Betula pendula) komt veel voor in Nederland (zie onderstaande afbeelding) en kan wel 30 meter groot worden. De ruwe berk en de zachte berk zijn moeilijk uit elkaar te houden, maar de ruwe berk heeft vaak wat meer afhangende takken. De zachte berk heeft daarentegen vaak wat meer zacht behaarde bladeren en takken. Naast de ruwe berk en de zachte berk komt er in Nederland ook nog een kruising van deze twee soorten voor en de zilverberk.


Je kunt ze hier vinden in vrijwel alle loofbossen. Het zijn vaak alleenstaande bomen op heidevelden. Als in het voorjaar de bladeren beginnen te groeien dan beginnen de katjes ook te bloeien. De mannelijke katjes zijn hierbij het meest opvallend, maar deze vallen na de bloei snel af. Vrouwelijke katjes zijn eerst kleiner, staan meer rechtop en gaan pas hangen nadat de vruchtzetting heeft plaatsgevonden.


Berkenhout is naast brandhout (is ook uitstekend nat te verstoken) ook zeer gewild als houtsoort voor de fabricage van meubilair, parket, kleine gereedschappen, ski's, fineer, speelgoed, klompen, sport- en huishoudelijke artikelen en/of triplex. Berkenhout is erg gewild omdat het door zijn zachtheid makkelijk te bewerken is. En berkensap kun je drinken en van het suikerhoudende sap kun je bier en wijn maken. Berkensap wordt in het voorjaar gewonnen uit berkentakken. En er worden etherische oliën gewonnen uit de twijgen en toppen van berken om hier huidverzorgende producten van te kunnen maken. Berkensap kan zelfs gebruikt worden als zoetstof en als haarwasmiddel. Jonge bladeren van de berk bevatten saponinen en kan men innemen tegen nierontsteking en andere kwalen.

2 weergaven

Recente blogposts

Alles weergeven
Post: Blog2_Post

Inschrijfformulier

Bedankt voor de inzending!

© Bizzybee Library

bottom of page